Nghệ đen được dùng làm thuốc trong đông y với tên gọi là nga truật. Thảo dược này nổi tiếng với tác dụng chữa đau dạ dày, ăn không tiêu, tắc kinh, nôn trớ ở trẻ em…Cây nghệ đenTên khác:Nga truật, tam nại, ngải xanh, nghệ tím, đăm, bồng nga truật, xú thể khương, thanh khương, phá quan phủ, thuật dược.Tên khoa học:Cucurma CaesiaHọ:Gừng ( Zingiberales )Mô tả cây nghệ đenĐặc điểmCây thân thảo, mọc thẳng, có thể đạt đến chiều cao cỡ 1,5mThân rễ hình nón có các khía chạy dọc và mọc nhiều nhánh phụ non mang theo nhiều củLá màu xanh nhợt, dài khoảng 30– 60 cm và rộng từ 7 -8 cm, có bẹ to mọc từ dưới chân cây lên. Gân chính của lá màu đỏ. Cuống lá rất ngắn, một số lá không có cuống.Hoa của cây nghệ đen thường ra trước khi có lá. Nó mọc thành cụm đâm từ thân rễ lên, màu vàng, dài khoảng15mm, môi lõm ở đầu, thùy giữa nhọn, bầu có lông mịn.Quả nghệ đen hình trứng, nhẵn,có 3 cạnh. Quả chứa hạt thuôn, màu trắngĐặc điểm dược liệuCây nghệ đen dùng củ làm thuốc ( Đông y gọi là nga truật ). Củ hình con thoi hoặc hình trứng. Đầutrên phình to và thu nhỏ dần về phía đầu dưới. Chiều dài củ dao động từ 2 -4cm, lớp vỏ bên ngoài màu vàng nâu, bề mặt trơn bóng. Thịt củ màu xanh thẫm hoặctím nhạt.Phân bố: Nghệ đen là cây bản địa của Indonesia và Ấn Độ. Ngay từ thế kỉ thứ 6, thảo dược này đã được người Arab mang đến Châu Âu nhưng không được người phương Tây sử dụng nhiều.Ngày nay, nghệ đen được trồng nhiều tại Việt Nam và một số nước Đông Nam Á khác. Ở nước ta, cây ưa sống ở những vùng đất xốp ẩm, ven suối hoặc ở rừng núi.Thành phần hóa họcNghiên cứu khoa học cho thấy nghệ đen có chứa các thành phần sau:1-1,5% tinh dầu: Bao gồm Cinecol (9,6%), D – camphen, sesquiterpen ancol (48%), Zingibezen (35%) và một số chất khác.3,5% chất nhầyCurcuminSecquitecpenAxit và phenol: Chẳng hạn như Tricyclo 5.1.0.02,4 hay p-(2-methylallyl)-( 11,45%)Curzerenone 44,93%CampheneAr-turmeroneGermacrone 6,16%DifurocumenoneCurcurmenoleIsocurcurmenole…Tác dụng của nghệ đenTrong y học cổ truyền, nghệ đen có công dụng hành khí, phá huyết, trị ứ kinh, khí trệ, trừng hà, tiêu tích do chấn thương, hóa thực.Nghiên cứu hiện đại cho thấy, thành phần curcumin trong nghệ đen có những tác dụng sau:Ngăn ngừa, hỗ trợ tiêu diệt các tế bào ung thư và làm giảm tác dụng phụ của hóa trịKháng viêm, ngăn chặn quá trình kích hoạt phản ứng viêm trong cơ thể.Chống oxy hóa, ức chế sự phát triển của các gốc tự do gây hạiGiảm đau do các chứng viêm xương khớp, đau răng hay do các vấn đề ở dạ dày. Ngoài ra, tinh dầu chiết xuất từ củ nghệ đen còn có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư gan. Thực nghiệm trên thỏ cho thấy, nước sắc nghệ đen làm tăng sự hấp thu máu.Tác dụng của tinh bột nghệ đen1. Chữa ăn không tiêu,chướng bụng, đầy hơi2. Chữa nôn trớ ở trẻ khi bú sữa ở trẻ nhỏ3. Chữa ăn uống không ngon miệng, hoa mắt, chóng mặt4. Trị đau bụng kinh5. Chữa đau bụng từng cơn do bị nhiễm lạnh6. Bồi bổ khí huyết, chữa thiếu máu, suy nhược, da dẻ xanh xao, hấp thu kém7. Trị nứt gót chân8. Làm mờ vết thâm, sẹo rỗ trên da, giúp nhanh lành vết thương9. Điều trị đau dạ dày, viêm đại tràng10. Chữa tắc kinh, ứ huyết, đau bụng trong thời kỳ hành kinh11. Chữa biếng ăn, đi ngoài phân thối, suy dinh dưỡng, bệnh cam tích ở trẻ em12. Trị nhiễm nấm mãn tính đường ruột, ăn lâu tiêu, mệt mỏi, chướng hơi, lạnh bụng13. Chữa thâm nám, tàn nhang, làm sáng da14. Chữa rậm lông mặt15. Chữa tổn thương da do bỏng16. Chữa bệnh viêm dạ dày mãn tính17. Chữa vàng da do mắc viêm gan18. Chữa bệnh đại tràng co thắt, đại tiện ra máu, táo bón18. Ngăn ngừa và làm mờ vết rạn da sau sinhIII. Kiêng kỵ khi sử dụngTránh dùng nghệ đen trong các trường hợp bị khí huyết hư, có thaiNghệ đen có tính phá huyết nên không thích hợp sử dụng nếu bị rong kinhNhững trường hợp cơ thể hư yếu mà có tích muốn dùng nghệ đen thì cần phối hợp với một số vị như Sâm,Truật theo hướng dẫn của thầy thuốc.Uống nghệ đen có thể làmchậm quá trình đông máu. Vì vậy, cần ngưng dùng trước và sau khi phẫu thuật ítnhất 2 tuần
