Lịch sử Việt Nam từ nguyên thủy đến ngày nay có thể được coi như một chuỗi kế tiếp những hệ hình kích cỡ khác nhau, trong mỗi hệ hình lại ẩn chứa những tiểu hệ hình. Những hệ hình lịch sử chính tương đương với những thời kỳ lịch sử lớn là nguyên thủy, cổ đại, trung đại, cận đại và hiện đại. Giới học giả vẫn còn đang tranh cãi về việc phân kỳ rạch ròi các thời kỳ đó. Cuốn sách xét đến 3 hệ hình chính với các thể chế chính trị tương ứng là hệ hình quân chủ quan liêu thời trung đại, hệ hình thuộc địa thực dân